GNSS Nedir?
Küresel navigasyon uydu sistemleri anlamına gelen GNSS, Global Navigation Satellite Systems kelimelerinin kısaltmasıdır. GNSS ile konum, uzaydan geriden kestirme yöntemi ile bulunur. Bu yöntemde uydu‐alıcı uzaklığı, sinyalin uydudan alıcıya ulaşana kadar geçen zamanın ışık hızı ile çarpılması sonucu bulunmaktadır. Daha sonra bu uydu-alıcı uzaklığı, uyduya eş zamanlı olarak yapılan gözlemlerle konum vektörüne dönüşür. Bu ölçüm esası sayesinde kullanıcının konumu dünyanın neresinde olursa olsun bulunabilir. GNSS sistemleri GPS, GLONASS, GALILEO , BEIDOU/COMPASS, QZSS gibi birçok uydu bazlı sistemi içinde barındırır.
Dünyada Kullanılan GNSS Sistemleri Nelerdir
⇒GPS(GLOBAL POSİTİONİNG SYSTEM)
GPS sistemi 1978 yılında ABD Savunma Bakanlığı tarafından kurulmuştur. GPS yörüngede sürekli olarak dönen 32 uydudan oluşur. Bu uyduların yaydığı radyo sinyalleri oldukça düşüktür. Bu düşük radyo sinyalleri GPS alıcısı ile alınır. Böylece konum belirlenmesi mümkün olur.
⇒GLONASS (Globalnaya Navigatsionnaya Sputnikovaya Sistema)
Bu sistem Rusya Uzay Savunma Güçleri Komutanlığı tarafından 2008 yılında 24 uydu ile dünya çapında kullanıma açılmıştır. Böylece GPS’den sonra ikinci işler hale gelmiş uydu konumlandırma sistemi olmuştur.
⇒IRNSS (Indian Regional Navigation Satellite System)
Hindistan Uzay Araştırmaları Örgütü (ISRO) tarafından tasarlanan bir özerk bölge uydu konumlandırma sistemidir.
⇒QZSS (Quasi-Zenith Satellite System)
Japonya’yı kapsayacak şekilde geliştirilmiş şekilde tasarlanan bu sistem ilk uydusunu 2010 yılında fırlatmıştır.
⇒GALİLEO
2005 yılında ilk uydusunu fırlatan ve hala aktif olarak hizmete giremeyen bu sistem Avrupa Birliği tarafından GPS ve GLONASS’a alternatif olması amacıyla oluşturulmuştur. Galileo 30 adet uydunun dünya yörüngesine oturtularak hizmet vermesi düşünülen bir tasarıdır.
⇒BeiDou
Uydu konumlandırma sistemi BeiDou, Çin tarafından 2000 yılında faaileyete geçirilmiştir.Ayrıca bu sistemin BeiDou1 ve BeiDou2 olmak üzere iki ayrı uydu takımı vardır.
GNSS’in Klasik Ölçme Tekniklerine Göre Üstün Tarafları
- Noktaların birbirini görme zorunluluğu ortadan kalkmıştır.
- Nokta tesisi gereksinim duyulan her yerde yapılabilmektedir.
- Ölçülerin yapılması hava şartlarından bağımsızdır.
- Sürekli olarak gece-gündüz ölçüm yapılabilir.
- Ekonomik bir sistemdir.
- Hız,zaman ve gerçek zamanlı konum bilgisini sağlayabilmektedir.
- Gerçek zamanlı konum, hız ve zaman bilgisi sağlayabilmektedir.
GNSS’in Klasik Ölçme Tekniklerine Göre Zayıf Tarafları
- Alıcı anteni mutlaka açık gökyüzünü görmelidir.
- GNSS sinyalleri çok kuvvetli olmadığından kapalı yerlerde ve çok sık ağaçlık olan bölgelerde kullanılmamaktadır.
