Coğrafi Bilgi Sistemleri(CBS) Nedir?
İngilizcesi Geographical Information Systems (GIS) olan Coğrafi Bilgi Sistemlerinin (CBS) genel tanımı şu şekildedir;
CBS konuma dayalı gözlemlerle elde edilen her türlü coğrafi referanslı bilginin toplanması, depolanması, yönetimi, işlenmesi ve kullanıcıya sunulması işlevlerini organize bir şekilde gerçekleştiren bilgi sistemidir. CBS sadece konumsal bilgileri içermeyip, bu konumsal bilgileri ve sembolojileri açıklayan öznitelik bilgilerini de içerir.CBS ile toplanan bu veriler sürekli güncellenmek zorundadır. Farklı verileri aynı tabanda birleştirmek CBS için çok önemlidir. Ayrıca CBS’nin sağladığı en önemli avantaj veriler üzerinde analiz yapılabilme imkânıdır.
Ülkemizde CBS ile ilgili çalışmaları oluşturmak, takip etmek ve kontrol etmek amacıyla 2011 yılında Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğünü kurmuştur. Buda devletimizin Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi üretimine verdiği önemi ortaya çıkarmıştır.
Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Bileşenleri
1)Donanım
Bilgisayara bağlı yan ürünlerin hepsine donanım denir. Bugün CBS yazılımlarının birçoğu farklı donanımlar üzerinde çalışmaktadır.Yazıcı, tarayıcı, çizici, sayısallaştırıcı, veri kayıt üniteleri donanıma örnek gösterilebilir.
2)Yazılım
Dünyadaki CBS pazarının çok ciddi bir yazılım geliştiren firmaların elindedir. Bu sebepten günümüzde CBS bu tür yazılımlarla neredeyse özdeşleşmiş diyebiliriz. En popüler CBS yazılımları olarak Arc/Info, Intergraph, MapInfo, Genesis gösterilebilir.
3)Veri
Veriler coğrafik veriler ile öznitelik verileri olmak üzere ikiye ayrılır. Bu veriler gerekli kaynaklardan toplanabileceği gibi, piyasada bulunan hazır haldeki veriler de satın alınabilir. CBS’ye yönelik tasarlanan bir sistem için harcanacak maliyet ve zamanını yarısından fazlası veri toplamak için harcanız. Yani CBS’de elde edilmesi en zor bileşen veridir.
4) Metot
Plan ve iş kurallarının iyi tasarlanması başarılı bir CBS’nin üretilmesi için gereklidir.Her kurumun plan ve iş kuralları birbirinden farklıdır.Bu kurumlar arasındaki bilgi akışının sağlanması ve birimlerin birbiriyle entegre olabilmesi için kullanılacak metotların sağlıklı bir şekilde uygulanması çok önemlidir.
5) İnsan
CBS sistemini tasarlayan, kullanan ve yönetenler insanlardır.Bu sebeple insanlarda CBS’nin bir bileşeni sayılır.
Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları Nelerdir?
Coğrafi Bilgi Sistemleri uygulamalarını şu şeklide sıralayabiliriz;Harita Bilgi Sistemi, Kent Bilgi Sistemi, Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi, Araç İzleme Bilgi Sistemi, Karayolları Bilgi Sistemi, Arazi Bilgi Sistemi, Lojistik Bilgi Sistemi, Deprem Bilgi Sistemi, İç Güvenlik Bilgi Sistemi, Orman Bilgi Sistemi ,Trafik Bilgi Sistemi vb. şekilde adlandırılırlar.
Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Uygulama Alanları Nelerdir?
Coğrafi Bilgi Sistemleri uygulama alanları şu şekilde sırayalabiliriz: Çevre yönetimi, Yönetim, Turizm, Orman ve Tarım, Sanayi, Ticaret, Savunma, Sağlık yönetimi, Bayındırlık hizmetleri vb. şekilde adlandırılırlar.
